Dzieje Oddziału PTT im. Gen. Mariusza Zaruskiego w Sosnowcu
Towarzystwo Tatrzańskie powstało w 1873 r. W 1922 r. zostało przekształcone w Polskie
Towarzystwo Tatrzańskie.
Już po 10 latach od powstania Towarzystwa Tatrzańskiego członkami tej organizacji w 1883 r. stali się mieszkańcy Sosnowca, wtedy funkcjonującego jako Sosnowice. Istniały już Oddziały w Kołomyi, Stanisławowie i we Lwowie. Najbardziej mobilni byli pracownicy kolei i z tego właśnie środowiska wywodzą się oni. Warto przytoczyć kilka nazwisk:
- Roman Babiński- urzędnik dróg żelaznych
- Remigiusz Brzostowicz- urzędnik dróg żelaznych
- Adam Dziewulski- urzędnik dróg żelaznych
- Walery Tokarz- inżynier
- Kazimierz Szymański- urzędnik dróg żelaznych
- Kazimierz Szremer- komisant handlowy
- Władysław Młodkowski- urzędnik dróg żelaznych
- Szymon Mielników- urzędnik dróg żelaznych
- Edward Klug- urzędnik dróg żelaznych
- Stanisław Gumowski- student
Koło PTT na terenie Dąbrowy Górniczej grupujące głównie osoby zamieszkałe na terenie: Dąbrowy Górniczej, Sosnowca i Będzina istniało już w 1924 r., ale ściśle podlegało śląskiemu Oddziałowi PTT w Katowicach. Mieszkańcy Zagłębia Dąbrowskiego należeli również do kół PTT w Królewskiej Hucie, Hajdukach i Mikołowie. Koło w Dąbrowie Górniczej liczyło 21 osób, a jego prezesem był Józef Ferch.
W dniu 23.06.1930 r. w Dąbrowie Górniczej odbyło się zebranie organizacyjne na które przybyło kilkadziesiąt osób z całego Zagłębia.
Wybrano władze Koła:
- Przewodniczący- Józef Ferch- Dąbrowa Górnicza
- V-ce Przewodniczący- Adolf Hyła- Będzin
- V-ce Przewodniczący inż. Bohdan Krzemieński- Sosnowiec
- Członkowie Zarządu: Paweł Stonawski, Ludwik Łogiewa (Sosnowiec), Mieczysław Ocioszyński (Sosnowiec), Jerzy Olszewski (Sosnowiec), Isaak Pysachson (Będzin), Sylwester Ratkowski, Władysław Wolski (Grodziec), W. Pawelec (Dąbrowa Górnicza), Ludwik Berbecki
Oddział PTT w Zagłębiu Dąbrowskim został oficjalnie zatwierdzony przez ZG PTT w dniu 7.03.1931 r.
Siedziba Oddziału początkowo mieściła się w „Sztygarce” w Dąbrowie Górniczej, gdzie pracował Prezes Oddziału Ludwik Ferch, później Bank Polski w Sosnowcu, gdzie pracował Paweł Stonawski, potem w Sosnowcu przy ul. Chemicznej 14, gdzie mieszkał Ludwik Łogiewa.
Ekspozytury Oddziału
- Paweł Stonawski w Banku Polskim przy ul. Małachowskiego w Sosnowcu
- Dąbrowa Górnicza- budynek magistratu miejskiego przy ul. 3 Maja 22
- Będzin przy ul. Małachowskiego 76
- Grodziec- Sylwester Ratkowski
- Przedstawicielstwo dla Niwki, Modrzejowa, Klimontowa i Zagórza zorganizował Ludwik Łogiewa
- Z czasem powstały ekspozytury w Kazimierzu, Ząbkowicach, Strzemieszycach, Maczkach i Zawierciu.
Prowadzono odczyty w lektorium miejskim w Dąbrowie Górniczej, a także wycieczki po terenie kraju i do Czechosłowacji.
Walne zebranie Oddziału odbyło się w budynku Starostwa Powiatowego w Będzinie w dniu 16.03.1932 r. Oddział w tym okresie liczył 200 członków. Wybrano Zarząd w składzie:
- Prezes- Józef Ferch
- V-ce Prezes- Władysław Wolski
- Sekretarz- Ludwik Łogiewa
- Zastępca Sekretarza- Jan Rybicki
- Skarbnik- Paweł Stonawski
- Zastępca Skarbnika- Jan Zieleniewski
- Komisja Rewizyjna: Ludwik Berbecki, A. Domaszewska, Bolesław Litwiński.
Kierownikiem Propagandy był Ryszard Jedliński, a referentem ds. turystyki Sylwester Ratkowski.
W 1932 r. Oddział PTT Zagłębia Dąbrowskiego posiadał koła w Olkuszu, Zawierciu, Radomsku i Częstochowie. W 1935 r. Koło PTT w Częstochowie przekształciło się samodzielny Oddział.
W dniu 19.04.1934 r. w Gmachu Starostwa Powiatowego w Będzinie odbyło się Walne Zebranie Oddziału PTT w Zagłębiu Dąbrowskim. Wybrano władze w składzie:
- Prezes- inż. Józef Ferch
- V-ce Prezes Władysław Wolski
- Sekretarz- Ludwik Łogiewa
- Skarbnik- Paweł Stonawski
- Zastępca Sekretarza- Jan Rybicki
- Zastępca Skarbnika- Jan Zieleniewski
- Członkowie Zarządu: Prof. Jerzy Korwin- Olszewski, Sylwester Ratkowski, Ryszard Jedliński, Marian Heine, inż. Bolesław Litwiński. W skład Zarządu wchodzili ponadto: Prezesi Kół PTT z Zawiercia, Częstochowy i Radomska).
W 1934 r. siedziba PTT została z ul. Chemicznej 14 w Sosnowcu, na ulicę Modrzejowską 32 w Sosnowcu.
W dniu 5.04.1935 r. na Sali posiedzeń Sejmiku Starostwa Będzińskiego odbyło się Walne Zebranie Oddziału PTT w Zagłębiu Dąbrowskim. Wybrano władze w składzie:
- Prezes- inż. Józef Ferch
- V-ce Prezes- inż. Bogdan Krzemieński
- Sekretarz- Ludwik Łogiewa
- Skarbnik- Paweł Stonawski
- Członkowie Zarządu: Sylwester Ratkowski, Bolesław Burski, Paweł Sikora, Prof. Jerzy Korwin- Olszewski, Jan Zieleniewski.
- Zastępcy Członka Zarządu: Alojzy Adamek i Teofil Meller.
- Komisja Rewizyjna: Józef Fąferko, Stanisław Kucharz i Stanisław Jędrusik.
- Sad Honorowy: inż. Tadeusz Wieczorkiewicz, dr. Adam Osiński i Antoni Sokólski.
W dniu 29.04.1937 r. odbyło się Walne Zebranie Oddziału PTT w Zagłębiu Dąbrowskim. Wybrano następujące władze:
- Prezes- inż. Józef Ferch
- I V-ce Prezes- inż. Bogdan Krzemieński
- II V-ce Prezes- Prof. Jerzy Korwin- Olszewski
- Sekretarz- Ludwik Łogiewa
- Skarbnik- Stanisław Kucharz
- Członkowie Zarządu: Stefan Jędrusik, dr. Adam Osiński, dr Jerzy Krokowski, oraz Prezes Koła PTT w Olkuszu.
- Komisja Rewizyjna: dr Maksymilian Wołkowski, Eugeniusz Biały, Aleksander Pankowski.
- Sąd Honorowy: Dyr. Stanisław Gadomski, inż. Tadeusz Wieczorkiewicz, Dyr. Antoni Sokolski.
W latach 1936-1938 powstały kolejne Koła PTT w Zagłębiu: Kazimierzu Górniczym, Strzemieszycach i Maczkach. W 1936 r. Oddział liczył 500 członków. W tym okresie działały sekcje: krajoznawcza i narciarska.
Ostatnie Walne Zebranie członków Oddziału PTT Zagłębia Dąbrowskiego przed wybuchem II wojny światowej odbyło się 2.05.1938 r. Wybrano władze w następującym składzie:
- Prezes- Prof. Jerzy Korwin- Olszewski
- V-ce Prezes Józef Ferch
- Sekretarz- Ludwik Łogiewa
- Skarbnik- Stanisław Kucharz
- Członkowie Zarządu: Stefan Jędrusik, dr Adam Osiński, dr. Jerzy Krokowski, inż. Bogdan Krzemieński, Stanisław Lipka.
Baza turystyczna
Oddział posiadał dwa schroniska (Złoty Potok i Bydlin k/Olkusza). Schronisko w Złotym Potoku przypadło od ZG PTT. Drugi obiekt wybudowali miłośnicy turystyki z Zagłębia Dąbrowskiego i obiekt był gotowy w stanie surowym w 1937 r. Jego budową kierował Bohdan Krzemieński, oraz Ludwik Łogiewa. Obiekt w okresie II wojny światowej był pusty, potem został oddany dla turystów. Z czasem budynek schroniska z Bydlina został przeniesiony do Jaroszowca. Obecnie znajduje się na terenie Wojewódzkiego Szpitala Chorób Płuc w Jaroszowcu. Jednym z priorytetów działalności zagłębiowskiego PTT było poznawanie Jury Krakowsko- Częstochowskiej.
Po II wojnie światowej działacze PTT rozproszyli się po innych miejscowościach, gdzie pracowali na rzecz rozwoju ruchu turystycznego.
Ludwik Łogiewa był liderem grupy inicjatywnej na rzecz powstania Koła PTT w Chrzanowie. Schronisko w Bydlinie trafiło ostatecznie pod kuratelę Oddziału PTT w Krakowie. Prowadzone były negocjacje w sprawie przekazania Oddziałowi PTT Kraków schroniska PTT Sosnowiec w Bydlinie w zamian za Dom ks. Stolarczyka w Zakopanem.
Działania w celu reaktywowania działalności PTT w Sosnowcu podjął na początku lat 90-tych XX wieku Zbigniew Jaskiernia.
Spotkanie organizacyjne odbyło się w dniu 23.03.1995 r. Wybrano władze w składzie:
Zarząd
- Prezes- Zbigniew Jaskiernia
- V-ce Prezes – Leszek Karbowniczek
- V-ce Prezes Krzysztof Czesak
- Skarbnik Dorota Topolska
- Sekretarz- Justyna Wyszyńska
- Członkowie Zarządu: Sylwester Dąbrowski, Artur Kaczmarek, Bartosz Tuszycki, Tomasz Kapkowski.
Komisja Rewizyjna ( Zbigniew Zawiła, Ireneusz Brzeszcz, Grzegorz Strzeszkowski )
Sąd Koleżeński (Urszula Mużykowska, Barbara Dratwa, Anna Żołędzka )
Zarząd Główny PTT podjął decyzję o powołaniu Oddziału PTT w Sosnowcu z dniem 20.05.1995 r.
W dniach 14-30.07.1995 r. Oddział PTT w Sosnowcu zorganizował wyprawę w góry Norwegii. W trakcie wyprawy zdobyto Galdhopiggen i Glittertind. Na III Zjeździe PTT w dniu 2-3.12.1995 r. w schronisku w Dolinie Chochołowskiej członkiem Głównego Sądu Koleżeńskiego został wybrany Zbigniew Jaskiernia.
W dniu 23.02.1996 r. Oddział PTT w Sosnowcu był organizatorem Mistrzostw Szkół Średnich Sosnowca w narciarstwie alpejskim.
W dniach 17-20.10.1996 r. Oddział PTT w Sosnowcu był organizatorem posiedzenia ZG PTT w Zawoi. W styczniu 1997 r. Oddział PTT zorganizował wyprawę do Tanzanii i na Zanzibar. W trakcie wyprawy zdobyto Kilimandżaro i Mt Meru.
W dniu 24.10.1997 r. nadano Oddziałowi imię Gen. Mariusza Zaruskiego. W marcu 1998 r. ukazał się śpiewnik oddziałowy. Inicjatorem i wydawcą był Sylwester Dąbrowski.
W dniu 24.09.1998 r. odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo- Wyborcze.
Wybrano Zarząd w składzie:
- Prezes- Zbigniew Jaskiernia
- V-ce Prezes Krzysztof Czesak
- V-ce Prezes Leszek Karbowniczek
- Sekretarz- Dorota Duda
- Skarbnik- Dorota Topolska
- Członkowie Zarządu: Zdzisław Kempny i Sylwester Dąbrowski
Na IV Zjeździe PTT w Zakopanem w dniach 20-22.11.1998 r. członkiem Prezydium ZG PTT został wybrany Zbigniew Jaskiernia. Członkiem Głównego Sądu Koleżeńskiego został Leszek Karbowniczek.
W dniu 23.01.1999 r. zginął tragicznie V-ce Prezes Oddziału Leszek Karbowniczek.
Oddział PTT w Sosnowcu był organizatorem posiedzenia ZG PTT w Krempnej w dniu 17.04.1999 r.
Od początku reaktywowania Oddziału zebrania odbywały się w Hotelu „Orion” w Sosnowcu przy ul. Przyjaciół Żołnierza. Od 30.04.1999 r. zebrania odbywały się w Klubie PTT przy ul. Mierosławskiego w Sosnowcu. Właścicielem obiektu był Janusz Marzecki.
Od 1996 r. ukazuje się pismo oddziałowe „Klimek”. Częstotliwość ukazywania się – kwartalnik.
W dniach 15-17.09.2000 r. w Zakopanem odbyły się „Dni Gór PTT-TPN” połączone z XVII Ogólnopolskimi Spotkaniami PTT. Organizatorem uroczystości był Oddział PTT w Sosnowcu przy współpracy z Oddziałem PTT w Poznaniu.
W dniu 6.09.2001 r. odbyło się Walne Zebrania Sprawozdawczo- Wyborcze Oddziału.
Wybrano Zarząd w następującym składzie:
- Prezes- Krzysztof Czesak
- V-ce Prezes- Zbigniew Jaskiernia
- V-ce Prezes Sylwester Dąbrowski
- V-ce Prezes Przemysław Wróbel
- Skarbnik- Dorota Topolska
- Sekretarz- Renata Bomba
- Członkowie Zarządu: Zdzisław Kempny, Ryszard Storożak i Robert Czajka.
- Komisja Rewizyjna: Zbigniew Zawiła, Jarosław Piekara i Irena Nędza.
- Sąd Koleżeński: Anna Żołędzka-Zawiła, Barbara Dratwa i Piotr Kwaśniak.
W dniach 10-11.11.2001 r. w Zakopanem odbył się V Zjazd PTT. Członkiem ZG PTT został wybrany Krzysztof Czesak. Członkiem Głównej Komisji Rewizyjnej została Anna Żołędzka-Zawiła.
W dniu 2.09.2004 r. odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze O/PTT w Sosnowcu.
Wybrano następujące władze:
- Prezes- Krzysztof Czesak
- V-ce Prezes- Zbigniew Jaskiernia
- V-ce Prezes- Sylwester Dąbrowski
- V-ce Prezes- Przemysław Wróbel
- Sekretarz- Małgorzata Mużykowska
- Skarbnik- Jolanta Tomaszewska
- Członkowie Zarządu: Tadeusz Doros, Zdzisław Kempny, Paweł Kosmala.
- Komisja Rewizyjna: Irena Nędza, Grzegorz Strzeszkowski, Jacek Szewczyk.
- Sąd Koleżeński: Marzanna Doros, Olga Nowak, Dorota Topolska.
Na VI Zjeździe PTT w Zakopanem w dniach 12-14.11.2004 r. do władz naczelnych weszli:
- Główna Komisja Rewizyjna- Przemysław Wróbel
- Główny Sąd Koleżeński- Zbigniew Zawiła
W dniu 3.10.2006 r. odbyły się w Sosnowcu obchody 75- lecia O/PTT Sosnowiec.
W trakcie uroczystości zaprezentowano nową książkę „ Monografia PTT Oddziału w Zagłębiu Dąbrowskim i w Sosnowcu” autorstwa Zbigniewa Jaskierni i Łukasza Podlejskiego.
W dniu 6.09.2007 r. odbyło się Walne Zgromadzenie Sprawozdawczo- Wyborcze Oddziału PTT w Sosnowcu.
W trakcie posiedzenia wybrano nowe władze:
- Prezes- Paweł Kosmala
- V-ce Prezes- Krzysztof Czesak
- V-ce Prezes- Przemysław Wróbel
- Skarbnik- Jolanta Tomaszewska
- Sekretarz- Tadeusz Doros
- Członkowie Zarządu: Zbigniew Zawiła, Zdzisław Kempny, Grzegorz Strzeszkowski.
- Komisja Rewizyjna: Urszula Mużykowska, Jacek Szewczyk, Dorota Sowa.
- Sąd Koleżeński: Marzena Doros, Olga Nowak, Anna Żołędzka- Zawiła.
Na VII Zjeździe PTT odbytym w Zakopanem w dniach 17-18.11.2007 r. członkiem ZG PTT został wybrany Paweł Kosmala.
W dniu 17.10.2010 r. odbyło się Walne Zgromadzenie Sprawozdawczo- Wyborcze Oddziału PTT w Sosnowcu. Wybrano następujące władze:
- Prezes- Paweł Kosmala
- V-ce Prezes- Sylwester Dąbrowski
- V-ce Prezes- Krzysztof Czesak
- Skarbnik- Bożena Wardyń
- Członek Zarządu: Tomasz Grabolus
- Komisja Rewizyjna: Zbigniew Zawiła, Ewa Kubis i Urszula Mużykowska
- Sad Koleżeński-Arkadiusz Wardyń, Olga Nabrdalik, Hanna Dąbrowska
W dniach 13-14.11.2010 r. w Zakopanem odbył się VIII Zjazd PTT.
W dniu 9.11.2011 r. w Muzeum w Sosnowcu odbyły się uroczystości 80- lecia Oddziału PTT w Sosnowcu.
W dniu 4.01.2012 r. rezygnację z funkcji Prezesa Oddziału w Sosnowcu
zgłosił Paweł Kosmala.
W dniu 5.01.2012 r. nowym Prezesem Oddziału PTT w Sosnowcu został Sylwester Dąbrowski.
W 2012 r. Oddział PTT w Sosnowcu został wyróżniony dyplomem Marszalka woj. śląskiego za zasługi dla rozwoju turystyki.
W dniu 4.09.2013 r. odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo- Wyborcze Oddziału PTT w Sosnowcu. Wybrano Zarząd w składzie:
- Prezes- Sylwester Dąbrowski
- V-ce Prezes- Paweł Kosmala
- Skarbnik- Bożena Wardyń
- Sekretarz- Jolanta Kurowska- Ujma
- Członek Zarządu- Tomasz Grabolus
- Komisja Rewizyjna: Zbigniew Zawiła, Małgorzata Mużykowska, Krzysztof Kubis
- Sąd Koleżeński: Krzysztof Czesak, Arkadiusz Wardyń, Olga Nabrdalik.
W dniach 16-17.11.2013 r. w Zakopanem odbył się IX Zjazd PTT. Członkiem ZG PTT został wybrany Zbigniew Jaskiernia, Przew. GKR został wybrany Zbigniew Zawiła, a Anna Żołędzka- Zawiła została członkiem GSK.
W dniu 27.04.2016 r. odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo- Wyborcze Oddziału PTT w Sosnowcu. Wybrano następujące władze:
- Prezes- Tomasz Grabolus
- V-ce Prezes- Rafał Baran
- Sekretarz- Zbigniew Jaskiernia
- Skarbnik- Olga Królicka
- Członek Zarządu- Arkadiusz Wardyń
- Komisja Rewizyjna: Zbigniew Zawiła, Justyna Jurczyńska i Witold Niedbał
- Sąd Koleżeński: Olga Nabrdalik, Anna Żołędzka, Anna Dąbrowska.
Delegatami na X Zjazd PTT w dniu 11-12.06.2016 r. w Zakopanem zostali wybrani: Tomasz Grabolus, Zbigniew Jaskiernia, Sylwester Dąbrowski, Zbigniew Zawiła.
Podczas tego Zjazdu V-ce Prezesem ZG PTT został wybrany Zbigniew Jaskiernia, a Zbigniew Zawiła został wybrany Przewodniczącym Głównej Komisji Rewizyjnej.
W dniu 3.04.2019 r. odbyło się Walne Zgromadzenie Sprawozdawczo- Wyborcze Oddziału PTT w Sosnowcu. Wybrano następujące władze:
Zarząd Oddziału
- Prezes- Tomasz Grabolus
- V-ce Prezes- Bożena Wardyń
- V-ce Prezes- Rafał Baran
- Sekretarz- Zbigniew Jaskiernia
- Skarbnik- Agnieszka Matuszak
- Członek Zarządu- Paweł Kosmala
Komisja Rewizyjna
- Przewodniczący- Zbigniew Zawiła
- Członek- Witold Niedbał
- Członek- Anna Dąbrowska
Sąd Koleżeński
- Przewodniczący- Sylwester Dąbrowski
- Członek- Jacek Sztyler
- Członek- Ewa Przywarty
Delegatami na XI Zjazd Sprawozdawczo- Wyborczy Delegatów PTT w Zakopanem w dniach 8-9.06.2019 r. zostali wybrani: Tomasz Grabolus, Zbigniew Zawiła i Zbigniew Jaskiernia.
Podczas Zjazdu Zbigniew Jaskiernia został wybrany członkiem Prezydium ZG PTT. Zbigniew Zawiła został wybrany Przew. Głównej Komisji Rewizyjnej.
W dniu 6 kwietnia 2022 r. odbyło się Walne Zgromadzenie Sprawozdawczo- Wyborcze Oddziału PTT w Sosnowcu. Wybrano władze Oddziału na lata 2022 – 2025 r.
Zarząd Oddziału
- Prezes – Tomasz Grabolus
- V – ce Prezes – Bożena Wardyń
- Sekretarz – Zbigniew Jaskiernia
- Skarbnik – Agnieszka Matuszak
- Członek Zarządu – Paweł Kosmala
- Członek Zarządu – Wojciech Iwański
Komisja Rewizyjna
- Przewodniczący – Zbigniew Zawiła
- Członek – Anna Dąbrowska
- Członek – Zbigniew Ujma
Sąd Koleżeński
- Przewodniczący – Sylwester Dąbrowski
- Członek – Urszula Mużykowska
- Członek – Jacek Sztyler
Delegaci na Zjazd PTT w dniach 4 – 5 czerwca 2022: Tomasz Grabolus, Zbigniew Jaskiernia, Zbigniew Zawiła. Delegaci Rezerwowi: Paweł Kosmala, Zbigniew Ujma, Sylwester Dąbrowski.
Organizacja imprez zagranicznych
Od czasu reaktywacji Oddziału zorganizowano następujące imprezy zagraniczne: góry Norwegii, góry Afryki (Tanzania- Kilimandżaro, Mt Meru, Zanzibar), Słowacja, Kaukaz, Peru (Misti), Włochy, Himalaje, Alpy (Francja-Mt. Blanc), Rumunia, Maroko.
Imprezy własne
- Zimowe Wejścia na Babią Górę – od 1986
- Zdobywamy wybitne szczyty tatrzańskie (Ganek, Lodowy, Gerlach, Mięguszowiecki Szczyt, Krywań, Rysy)
- Pożegnanie lata na Jasieniu – od 2006
- Jurajski Rajd Rowerowy – od 2004
- Wiosenne Spotkania w Tatrach – od 2013
- Letnie Spotkania w Rohaczach – w latach 2014-2016
- Rowerowe Ponidzie – od 2014
Udział w imprezach ogólnopolskich
- Ogólnopolskie Spotkania Oddziałów PTT- od 1996
- Zjazdy PTT- od 1995
- Zimowe Spotkania w Górach Świętokrzyskich- od 2016
Organizacja imprez centralnych ZG PTT
- Posiedzenia ZG PTT ( Zawoja, Krempna)
- Dni Gór PTT-TPN (Zakopane)
Opracował Zbigniew Jaskiernia na podstawie następującej literatury:
1/ „Monografia Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Zagłębiu Dąbrowskim i w Sosnowcu 75-lecie”, Zbigniew Jaskiernia, Łukasz Podlejski, Sosnowiec, 2006, ISBN 83-87543-82-9
2/ „Oddział Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego im. Gen. Mariusza Zaruskiego w Sosnowcu, 85 lat, 1931-2016”, Zbigniew Jaskiernia, Sosnowiec, 2016, ISBN 978-83-63752-26-2